Türk Evi Biçim Gramerleri: Mekân Sözdizimi ve Evrimsel Algoritma ile Alternatif Plan Şeması Üretimi
Mimari plan şemaları oluşturmak için biçim gramerleri teorisi tasarım uzayını öngörülebilenin ötesine genişletme noktasında tasarımcıya üretken bir sistem olarak avantajlı bir kullanım sunmakla beraber, oluşturulan tasarım uzayının içerisinden tanımlanan tasarım problemine yanıt verecek alternatiflerin seçimi konusunda bazı sorgulamaları beraberinde getirmektedir. Bu probleme bir çözüm alternatifi olarak geliştirilen modelde, biçim gramerleri uygulaması sonucu oluşturulan tasarım uzayının, mekân sözdizimi çıktılarını uygunluk değeri olarak kabul eden evrimsel algoritma ile keşfi önerilmiştir.
Yapılan çalışmada Çağdaş tarafından 1996 yılında deşifre edilen geleneksel Türk evi biçim grameri kuralları parametrik olarak uygulanmış, elde edilen plan şemaları mekan sözdizimi araçları ile analiz edilmiştir. Bu analizlerin sonucunda ortaya konan geleneksel Türk evi mekânsal topoloji verileri, biçim kurallarının rastlantısal olarak uygulanması ile elde edilen tasarım uzayından en iyi alternatiflerin seçimi için evrimsel algoritmaya uygunluk değeri olarak tanımlanmıştır. Süreç sonunda elde edilen Türk evi plan şeması alternatifleri, günümüz modern konut mekânsal ihtiyaçları noktasında yeniden değerlendirilmiştir. Bu ihtiyaçlar kapsamda yeni türetilen biçim kurallarının uygulanması ile mekânsal organizasyon bakımından geleneksel Türk evleri ile aynı dili paylaşan ve aynı zamanda da günümüz modern konut yaşantısının mekân ihtiyaçlarına yanıt veren Türk evi plan şeması alternatifleri oluşturulmuştur.
Turkish House Shape Grammars: Applying Space Syntax and Evolutionary Algorithms for Alternative Plan Schema Generation
Shape Grammars as a generative system for plan schemas offers an advantageous usage for designers to expand their design space beyond the expected, while at the same time causing some issues for selecting the alternatives that answer the design problem best. The proposed model offers a solution for the issue by applying an evolutionary algorithm that takes spatial integration outputs delivered by Space Syntax methodology as fitness value, for the exploration of the design space constructed by Shape Grammars.
To apply this model, the shape rules of traditional Turkish houses deciphered by Gülen Çağdaş had taken as the primary grammar and applied parametrically to analyze syntactic measurements of the spaces. The syntactic outputs revealing the topological organization characteristics of traditional Turkish house plan schemas had fed as a fitness value to the evolutionary algorithms to search from the design space constructed by random processed shape grammar application. The alternative plan schemas obtained from this application evaluated under the spatial needs of current modern dwellings & living habits, therefore new shape rules added the grammar accordingly. By the application of new shape grammar, alternative plan schemas for Turkish houses, that both satisfy the modern needs of dwellings and also share a common spatial organizational language with the traditional Turkish houses had generated.
© 2021 Istanbul Technical University Graduate School, Department of Informatics, Architectural Design Computing Program. All Rights Reserved